0شهروندی دوگانه مسیر را برای تبدیل شدن به یک شهروند جهانی باز میکند، جایی که مردم از آزادی و امکانات بیشتری برخوردار میشوند. فردی چنین امتیازی را دارد که بهطور قانونی بهعنوان شهروند بیش از یک کشور بهطور همزمان شناخته میشود
چنین فردی بهطور کلی در هر کشوری که تابعیت آن را دارد، از حقوق شهروندی برخوردار است (مانند حق داشتن گذرنامه، حق ورود به کشور، حق اقامت و کار، حق رای و غیره).
وقتی صحبت از تابعیت دوگانه یا چند تابعیتی به میان میآید، دنیا به چند قسمت تقسیم میشود. کشورهایی وجود دارند که قوانین آنها به شهروندانشان اجازه میدهد تا بدون از دست دادن شهروندی فعلی خود، تابعیت دیگری کسب کنند.
در مقابل، کشورهای دیگر کسب یا داشتن تابعیت دیگری را مجاز نمیدانند یا فقط در موارد خاص (مثلا به ارث بردن چند تابعیت در بدو تولد) اجازه میدهند. اخذ تابعیت دیگر ممکن است منجر به از دست دادن تابعیت فعلی شود.
بعضی از کشورها اجازه انصراف از تابعیت را میدهند، در حالی که بعضی دیگر اجازه نمیدهند. بعضی از کشورها شهروندی دوگانه عمومی را مجاز میدانند، در حالی که بعضی دیگر شهروندی دوگانه را فقط برای تعداد محدودی از کشورها مجاز میدانند.
بنابراین، کسب چنین امتیازی فقط برای شهروندان کشورهایی امکانپذیر است که شهروندی دوگانه را مجاز میدانند. در ادامه لیستی از کشورهایی که شهروندی دوگانه را مجاز میدانند، به تفکیک منطقه آوردهایم. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
آفریقا
H2 آفریقا
اخذ شهروندی دوگانه در آنگولا، بوروندی، کومور، کابو ورد، ساحل عاج، جیبوتی، گابن، گامبیا، غنا، کنیا، مالی، مراکش، موزامبیک، نیجر، نیجریه، رواندا، سنگال، سائوتومه و پرینسیپ، سیرالئون، سودان، تونس، اوگاندا و زامبیا مجاز است. کشورهای دیگر شهروندی دوگانه را محدود یا ممنوع میکنند.
آمریکا
اکثر کشورهای قاره آمریکا شهروندی دوگانه را مجاز میدانند. بعضی کشورها فقط برای شهروندان بااصالت و تعدادی دیگر، معمولا در منطقهای که با آنها توافقنامه دارند، چنین امتیازی را قائل میشوند.
بعضی از کشورها (بهعنوان مثال، آرژانتین، بولیوی) به شهروندان خود اجازه نمیدهند که تابعیت خود را ترک کنند. بنابراین آنها حتی در صورت اخذ تابعیت در کشوری که تابعیت دوم را ممنوع میکند، آن را حفظ میکنند.
تابعیت دوگانه در کوبا، سورینام و گویان محدود یا ممنوع است.
آسیا-اقیانوسیه
اکثر کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه تابعیت دوگانه را محدود یا ممنوع میکنند. در بعضی از این کشورها (مانند ایران، کره شمالی، تایلند)، ترک تابعیت برای شهروندان بسیار دشوار یا حتی غیرممکن است. حتی اگر یک شهروند در کشور دیگری تابعیت خود را دریافت کند.
سترالیا، فیجی، نیوزلند، فیلیپین، کره جنوبی
استرالیا، فیجی، نیوزلند، فیلیپین، کره جنوبی، تونگا، وانواتو و ویتنام شهروندی دوگانه را مجاز میدانند. قانون اساسی استرالیا به افراد دوتابعیتی اجازه نمیدهد که در پارلمان فدرال انتخاب شوند.
کامبوج
کامبوج اجازه تابعیت مضاعف را میدهد و تابعیت ارضی را برای فرزندان متولد شده از ساکنان دائمی قانونی متولد شده در این کشور یا کودکانی که والدین آنها ناشناس هستند، رعایت میکند.
هنگ کنگ
هنگ کنگ شهروندی دوگانه را برای شهروندان از بدو تولد مجاز میداند اما به متقاضیان تابعیت اجازه نمیدهد شهروندی قبلی خود را حفظ کنند. با اینحال، چیزی به نام شهروندی هنگ کنگ وجود ندارد.
کره جنوبی
کره جنوبی به هر فرد متولد خارجی که دارای درآمد، زبان، فرهنگ و شرایط اقامتی باشد اجازه میدهد تا تابعیت خود را دریافت کند.
تایوان
تایوان شهروندی دوگانه را برای اتباع خود در بدو تولد یا برای شهروندانش مجاز میداند اما به متقاضیان خارجی برای اخذ تابعیت اجازه نمیدهد تا تابعیت قبلی خود را حفظ کنند. مگر اینکه متخصصان برتر باشند یا کمکهای برجستهای به تایوان کرده باشند.
بنگلادش
بنگلادش اجازه شهروندی تابعیت یافته را میدهد، اگر شخص به حبس طولانی مدت یا جریمه کیفری در طی پنج سال از شهروندی جدید خود محکوم نشود. با وجود این، شهروندان بنگلادش واجد شرایط از دست دادن شهروندان خود نیستند، از جمله در هنگام دریافت ملیت دیگر.
برمه
قانون ملیت برمه شهروندان خود را از داشتن تابعیت مضاعف منع میکند و خارجیها نمیتوانند شهروندهای تابعیت یافته شوند. مگر اینکه بتوانند ارتباط خانوادگی نزدیک خود را با این کشور ثابت کنند.
پاکستان
پاکستان شهروندی دوگانه را محدود کرده اما تابعیت ارضی را رعایت میکند.
سریلانکا
سریلانکا اجازه شهروندی دوگانه را میدهد. با اینحال، بر اساس اصلاحیه نوزدهم قانون اساسی آن کشور، شهروندان دوگانه مجاز به تصدی مناصب دولتی نیستند.
اسرائیل
اسرائیل تابعیت مضاعف را مجاز میداند مگر در شرایط که یک شخص بهعنوان عضو کنست انتخاب شده یا وزیر دولت منصوب شود. در آن هنگام باید در صورت امکان از سایر تابعیتها صرف نظر کرد.
عراق، سوریه و لبنان
عراق، سوریه و لبنان شهروندی دوگانه را مجاز میدانند. جمهوری قرقیزستان تابعیت مضاعف را مجاز میداند اما تنها در صورتی که معاهده متقابل در مورد تابعیت مضاعف معتبر باشد.
هند
قانون اساسی هند اجازه شهروندی دوگانه داوطلبانه را نمیدهد. گرچه در پاسخ به تقاضاهای مداوم برای تابعیت دوگانه، طرح شهروندی خارج از کشور هند (OCI) با اصلاح قانون شهروندی، 1955 در اوت 2005 معرفی شد.
ژاپن
ژاپن تابعیت مضاعف را مجاز نمیداند. این قانون در تصمیم دادگاه منطقه توکیو در ژانویه 2021 تایید شد. در سال 2016، یک سیاستمدار ژاپنی بهنام Renho تابعیت ژاپن و جمهوری چین را داشت.
بحرین و قطر
بحرین و قطر تابعیت مضاعف را مجاز نمیدانند.
کشورهای اتحادیه اروپا و انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA)
H2 کشورهای اتحادیه اروپا و انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA)
کشورهای اتحادیه اروپا و EFTA سیاستهای متفاوتی در مورد تابعیت دوگانه دارند. با اینحال، طبق قوانین اتحادیه اروپا، شهروند یک کشور اتحادیه اروپا یا EFTA میتواند بهطور نامحدود در سایر کشورهای اتحادیه اروپا و EFTA زندگی و کار کند.
گرچه این قانون در مورد شهروندی اعمال نمیشود و کشورها میتوانند حق رای و کار در زمینههای حساس خاصی (مانند دولت، پلیس، ارتش) را فقط به شهروندان محلی محدود کنند.
فرانسه، بلژیک، قبرس، فنلاند، یونان، ایتالیا، لوکزامبورگ، سوئد، مالت، پرتغال، رومانی شهروندی دوگانه را مجاز میدانند.
آلمان
آلمان اجازه شهروندی مضاعف را با سایر کشورهای اتحادیه اروپا و سوئیس میدهد. این نوع تابعیت با سایر کشورها با مجوز خاص یا در صورت اخذ در بدو تولد امکانپذیر است. فرزندان مقیم دائم قانونی غیر اتحادیه اروپا و غیر سوئیس در صورت تولد و بزرگ شدن در آلمان، میتوانند شهروندی دیگری را داشته باشند.
انگلستان
انگلستان اجازه چنین شهروندی را میدهد. توجه داشته باشید که بهدلیل پیچیدگی قانون تابعیت بریتانیا، تابعیت آن انواع مختلفی دارد، بنابراین هر اتباع بریتانیایی شهروند بریتانیا نیز نیست. جمهوری چک از اول ژانویه ۲۰۱۴ اجازه چند تابعیتی را داده است.
دانمارک
دانمارک از ۱ سپتامبر ۲۰۱۵ تابعیت دوگانه را مجاز دانسته است. توجه داشته باشید که همه شهروندان دانمارکی شهروند اتحادیه اروپا نیستند.
بلغارستان
در بلغارستان، شهروندان بلغاری میتوانند شهروندی دیگری را داشته باشند اما خارجیانی که میخواهند تابعیت خود را دریافت کنند، باید تابعیت قدیمی خود را ترک کنند.
کرواسی
کرواسی بهطور کلی به شهروندانی که بااصالت هستند، اجازه میدهد تا تابعیت دوگانه داشته باشند و آن را فقط در موارد خاصی ممنوع میکند. اما خارجیهایی که میخواهند به شهروندی پذیرفته شوند، باید تابعیت قدیمی خود را ترک کنند.
اتریش
در اتریش، شهروندی دوگانه با مجوز خاص یا در صورتی که در بدو تولد بهدست آمده باشد، امکانپذیر است. استونی تابعیت مضاعف را ممنوع میکند اما شهروندان با اصلونسب نمیتوانند از تابعیت استونیایی خود محروم شوند، بنابراین عملا میتوانند شهروندی دوگانه داشته باشند.
مجارستان
مجارستان اجازه این نوع شهروندی را به افرادی که در آن زندگی میکنند و اجدادشان در سرزمینهایی که در پایان جنگ جهانی اول به مجارستان ملحق شدهاند، میدهد. مشروط بر اینکه هنوز بتوانند به زبان مجارستانی صحبت کنند.
ایرلند
ایرلند تابعیت مضاعف را مجاز و تشویق میکند اما یک شهروند دارای تابعیت میتواند پس از اخذ تابعیت در کشوری دیگر تابعیت ایرلند را از دست بدهد.
لتونی
در لتونی، از اول اکتبر 2013، تابعیت مضاعف برای شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ناتو و EFTA (ایسلند، لیختناشتاین، نروژ، سوئیس)، شهروندان استرالیا، برزیل، نیوزلند و شهروندان کشورهایی که تابعیت دوگانه را با لتونی به رسمیت میشناسند، مجاز است.
هلند
در هلند، شهروندی دوگانه تحت شرایط خاصی مجاز است. بهعنوان مثال، تابعیت خارجی ممکن است در صورت کسب حین تولد یا اخذ تابعیت از طریق ازدواج حفظ شود.
لهستان
لهستان با موضوع تابعیت مضاعف سروکار ندارد اما داشتن تابعیت دیگر از آنجایی که هیچ مجازاتی برای داشتن آن وجود ندارد، مجاز است.
اسلواکی
در اسلواکی، تابعیت مضاعف برای آن دسته از شهروندان اسلواکی مجاز است که شهروندی دوم را از طریق تولد یا ازدواج بهدست آورند. همچنین برای اتباع خارجی که برای شهروندی اسلواکی درخواست میدهند و شرایط قانون شهروندی را برآورده میکنند.
اسلوونی
اسلوونی بهطور کلی به شهروندانی که با اصلونسب هستند اجازه میدهد تا تابعیت دوگانه داشته باشند. این کشور آن را فقط در موارد خاصی ممنوع میکند. اما خارجیهایی که مایل به کسب تابعیت هستند، باید تابعیت قدیمی خود را ترک کنند. در اسپانیا، شهروندان اسپانیایی بااصالت میتوانند تابعیت دوگانه داشته باشند.
کشورهای خرد اروپایی
چهار ایالت کوچک اروپایی که توسط کشورهای اتحادیه اروپا احاطه شدهاند (آندورا، موناکو، سن مارینو و واتیکان سیتی) اعضای اتحادیه اروپا یا EFTA نیستند. آنها فقط واتیکان سیتی شهروندی دوگانه (با محدودیت زمانی) را اعطا میکند.
اما کشورهای آندورا، موناکو و سن مارینو آن را ممنوع کردهاند. با اینحال، در سال ۲۰۱۵، تنها ۲۱.۶ درصد از ساکنان موناکو شهروند این کشور بودند.
کشورهای انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA)
ایسلند و نروژ شهروندی دوگانه را مجاز میدانند. لیختناشتاین به شهروندانی که با اصلونسب هستند اجازه میدهد تا تابعیت مضاعف داشته باشند. اما خارجیهایی که میخواهند تابعیت خود را دریافت کنند، باید از تابعیت قدیمی خود انصراف دهند.
سوئیس اجازه شهروندی دوگانه را میدهد اما شرایط برای تابعیت خارجیها از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت است.
بقیه کشورهای اروپا
لبانی، بلاروس، کوزوو، مقدونیه شمالی، مولداوی، روسیه و صربستان شهروندی دوگانه را مجاز میدانند اما در روسیه تابعیت دوم را باید گزارش داد.
بوسنی و هرزگوین و مونتهنگرو عموما تابعیت مضاعف را مجاز نمیدانند. قانون اوکراین در حال حاضر شهروندی دوگانه را به رسمیت نمیشناسد اما شهروندان اوکراینی هستند که چنین امتیازی را دارند.